Нябожчыкава люстра (на белорусском языке) - Кристи Агата (книги полностью бесплатно txt) 📗
* "Дасканалы сiнтэтычны заменнiк каўчука".
- Не дужа мудрая парада?
Мiстэр Фобз уздыхнуў.
- Адстаўныя вайскоўцы - найбольшыя няўдачнiкi, калi яны ўключаюцца ў фiнансавыя аперацыi. Я пераканаўся, што iх даверлiвасць пакiдае далёка за сабой даверлiвасць удоў, а гэтым сказана многа!
- Але тыя няўдалыя iнвестыцыi рэзка не зменшылi прыбыткаў сэра Гервазы?
- О, не, не вельмi. Ён усё роўна заставаўся багатым чалавекам.
- Калi было складзена гэтае завяшчанне?
- Два гады назад.
Пуаро сказаў:
- Цi не было яно трохi несправядлiвым да мiстэра Х'юга Трэнта, пляменнiка сэра Гервазы? Ён усё-такi найблiжэйшы кроўны сваяк сэра Гервазы.
Мiстэр Фобз пацiснуў плячыма.
- Трэба ўзяць у рахубу i сёе-тое i з гiсторыi роду.
- Напрыклад?
Мiстэр Фобз, здавалася, не надта хацеў гаварыць далей.
Маёр Рыдл сказаў:
- Прашу вас, не думайце, што мы надта любiм корпацца ў старых скандалах i плётках. Але гэты лiст сэра Гервазы мiстэру Пуаро павiнен быць вытлумачаны.
- Бясспрэчна, тут няма нiчога скандальнага - чаму сэр Гервазы так ставiўся да свайго пляменнiка, - хутка сказаў мiстэр Фобз. - Проста сэр Гервазы сваё становiшча галавы сям'i заўсёды ўспрымаў вельмi сур'ёзна. У яго былi малодшыя брат i сястра. Брат, Энтанi Шэвенi-Гарэ, забiты на вайне. Сястра, Памела, выйшла замуж, i сэр Гервазы не прыняў яе замужжа. Ён, словам, лiчыў, што яна абавязана была атрымаць яго згоду. I што сям'я капiтана Трэнта недастаткова знакамiтая, каб параднiцца з Шэвенi-Гарэ. Сястру гэта толькi забаўляла. У вынiку, сэр Гервазы нiколi не быў прыхiльны да свайго пляменнiка. Мяркую, гэтая непрыхiльнасць магла паўплываць на яго рашэнне ўдачарыць Рут.
- Не было нiякiх надзей на тое, што ў яго будуць свае дзецi?
- Нiякiх. Недзе праз год пасля яго шлюбу нарадзiлася мёртвае дзiця. Дактары сказалi лэдзi Шэвенi-Гарэ, што яна нiколi ўжо не зможа мець дзiцяцi. Прыблiзна праз два гады ён удачарыў Рут.
Пуаро спытаўся:
- I хто ж была мадэмуазэль Рут? Што прымусiла iх спынiць свой выбар менавiта на ёй?
- Яна была, мяркую, дзiця iх далёкага сваяка.
- Так я i думаў, - сказаў Пуаро. Ён зiрнуў на сцяну, увешаную партрэтамi. - Вiдаць, што яна адной з iмi крывi - i нос, i лiнiя падбародка. Яны паўтараюцца на гэтых партрэтах шмат разоў.
- Яна атрымала ў спадчыну i характар таксама, - суха сказаў мiстэр Фобз.
- Натуральна. Як яны ладзiлi з прыёмным бацькам?
- Так, як гэтага i трэба было чакаць. Памiж iмi часам разгаралiся зацятыя баталii. Але, нягледзячы на сваркi, я ўпэўнены, што ў iх была i глыбiнная гармонiя.
- Тым не менш, мадэмуазель Рут нямала нервавала яго?
- Бясконца нервавала. Але магу запэўнiць вас: не настолькi, каб з-за гэтага пакiдаць жыццё.
- Ну, вядома, - пагадзiўся Пуаро. - Нiхто не выбiвае сабе мазгi праз тое, што ў яго ўпартая дачка!.. Дык мадэмуазель - спадчыннiца! Цi сэр Гервазы нiколi не думаў пра змены ў сваiм завяшчаннi?
- Кх! - Мiстэр Фобз кашлянуў, каб прыхаваць невялiкую збянтэжанасць. Праўду кажучы, я, прыехаўшы сюды, два днi назад атрымаў iнструкцыi ад сэра Гервазы, калi дакладна - па складаннi новага завяшчання.
- Што такое?- маёр Рыдл рыўком прысунуў сваё крэсла трохi блiжэй. - Вы не гаварылi нам пра гэта.
Мiстэр Фобз хутка адказаў:
- Вы ж пыталiся пра ўмовы завяшчання сэра Гервазы. Я даў вам iнфармацыю, якую вы прасiлi. Новае завяшчанне не было нават як след аформлена, i тым больш не падпiсана.
- Якiя ж былi яго ўмовы? Яны могуць пралiць святло на душэўны стан сэра Гервазы.
- У асноўным, яны такiя ж, як i ранейшыя, але мiс Шэвенi-Гарэ магла стаць спадчыннiцай, толькi згадзiўшыся выйсцi замуж за мiстэра Х'юга Трэнта.
- Ага, - сказаў Пуаро. - Гэта дужа вялiкая рознiца.
- Я не ўхваляў гэтага пункту, - сказаў мiстэр Фобз. - I лiчыў сябе абавязаным падказаць, што ён мог быць паспяхова аспрэчаны. Суд не падтрымлiвае запiсаў з пэўнымi абавязацельствамi. Аднак сэр Гервазы быў непахiсны.
- А калi б мiс Шэвенi-Гарэ або, выпадкова, мiстэр Трэнт адмовiлiся выканаць гэтую ўмову?
- Калi б мiстэр Трэнт не пажадаў ажанiцца з мiс Шэвенi-Гарэ, то грошы перайшлi б да яе без нiякiх умоў. Але калi б ён хацеў, а яна адмовiлася, грошы, наадварот, перайшлi б да яго.
- Дзiўна, - сказаў маёр Рыдл.
Пуаро нахiлiўся наперад, злёгку пастукаў юрысту па калене.
- Але што хаваецца за гэтым? Што было на думцы ў сэра Гервазы, калi ён рабiў гэтую агаворку? Тут абавязкова было нешта пэўнае... Тут абавязкова, я мяркую, меўся на ўвазе нейкi iншы чалавек... чалавек, якога ён не хацеў. Я думаю, мiстэр Фобз, што вы павiнны ведаць, хто такi гэты чалавек?
- На самай справе, мiстэр Пуаро, у мяне няма нiякiх звестак.
- Але ў вас магла б з'явiцца здагадка.
- Я нiколi не раблю здагадак, - сказаў мiстэр Фобз абураным тонам. Зняўшы пенснэ, ён выцер яго шаўковай насоўкай i запытаўся: - Вас цiкавiць што-небудзь яшчэ?
- Пакуль што не, - адказаў Пуаро. - Нiчога, што датычыць мяне.
Мiстэр Фобз паглядзеў так, быццам не паверыў у гэтае "нiчога", i скiраваў сваю ўвагу на галоўнага канстэбля.
- Дзякуй вам, мiстэр Фобз. Думаю, гэта ўсё. Я хацеў бы, калi можна, пагаварыць з мiс Шэвенi-Гарэ.
- Вядома. Яна, напэўна, наверсе з лэдзi Шэвенi-Гарэ.
- О, няхай. Можа, я спачатку пагутару з - як яго завуць? - з Бараўзам i з жанчынай, гiстарыёграфам роду.
- Яны абое ў бiблiятэцы. Я скажу iм.
7
- Не так гэта проста, - сказаў маёр Рыдл, калi юрыст пакiнуў пакой. Выцягванне iнфармацыi з такiх старамодных занудлiвых юрыстаў патрабуе намаганняў. Усё, мне здаецца, звязана з гэтай дзяўчынай.
- Напэўна, так.
- А, вось iдзе Бараўз!
Годфры Бараўз увайшоў з мiлай гатоўнасцю быць карысным. Яго ўсмешка была тактоўна афарбавана смуткам i толькi паказвала трошкi болей, як трэба, зубы. Яна была хутчэй механiчная, чым спантанная.
- Дык вось, мiстэр Бараўз, мы хочам задаць вам некалькi пытанняў.
- Вядома, маёр Рыдл. Пытайцеся што хочаце.
- Добра. Першае i галоўнае, гаворачы проста, без хiтрыкаў: цi ёсць у вас свае ўласныя здагадкi, чаму сэр Гервазы скончыў жыццё самагубствам?
- Абсалютна нiякiх. Я ажно аслупянеў, пачуўшы пра гэта.
- Вы чулi стрэл?
- Не, я ў той час, мусiць, быў у бiблiятэцы, так я разумею. Я спусцiўся досыць рана i пайшоў у бiблiятэку ўзяць патрэбную даведку. Бiблiятэка - гэта якраз з другога ад кабiнета боку дома, таму я не мог нiчога чуць.
