La Mirinda Sorcisto de Oz - Baum Lyman Frank (список книг .TXT) 📗

Lyman Frank Baum

LA MIRINDA SORCISTO DE OZ

Enkonduko

Folkloro, legendoj, mitoj kaj fe-rakontoj estis partode la infaneco dum la tuta historio, car ciu sana infanohavas bonkarakteran kaj instinktan amon al akontojfantaziaj, mirindaj kaj evidente malrealaj. La ?ugilhavajfeoj de Grimm kaj Andersen alportis pli da feliceco al lakoroj de infanoj ol ciuj aliaj homkreajoj.

Tamen la tradicia fe-rakonto, servinte dumgeneracioj, nun estas klasi ?kebla kiel “eksmoda”en labiblioteko por infanoj; car venis la tempo por serio denovaj “mirigaj akontoj”en kiuj la steriotipaj gino, koboldo kaj feo estas eliminitaj, kune kun ciuj terurajkaj sangavidaj eventoj elpensitaj de siaj autoroj porindiki timigan moralon en ciu akonto. La modernaeduko inkluzivas moralecon; tial la mo-derna infano sercas nur distrigon ensiaj mirigaj akontoj kaj volonte malha-vas ciujn malagrablajn okazajojn.

Kun tiu penso en la menso, larakonto pri

“La Mirinda Sorcisto deOz”estis verkita nur por plezurigi lainfanojn de la nuntempo. Gi celas estimodernigita fe-rakonto, en kiu lamirigo kaj gojo restas kaj la kordolorojkaj kosmaroj mankas.

L. Frank Baum, Chicago, Aprilo

Capitro I

La ciklono

Doroteo logis en la mezo de la granda kamparo de Kansas, kun Onklo Henriko, kiu estis kultivisto, kaj Onklino Em, kiu estis la edzino de la kultivisto. Ilia domo estis malgranda, car la ligno per kiu gi estis konstruita devis esti portita multajn mejl jn per caro. La domo havis kvar murojn, plankon, kaj tegmenton, kiuj kune konsistigis la solan cambron; kaj en tiu cambro estis rustaspekta kuirforno, sranko a por la teleroj, tablo, tri au kvar segoj, kaj la litoj.

Onklo Henrik kaj Onklin Em havis grandan liton en unu angulo, kaj Dorote malgrandan liton en alia angulo. Tute ne estis mansardo, nek kelo —kvankam ja estis malgranda truo en la tero, kiun oni nomis ciklonkelo, en kiu la familio povis kasi sin kiam iu el la grandaj kirloventegoj blovadis su ?ce forte por detrui ciun konstruajon renkontitan.

Oni atingis tiun kasejon per klapohava luko en la mezo de la planko, de gi stupetaro subenkondukis en la malgrandan, senluman truon.

Kiam Doroteo staris en la pordejo kaj cirkaurigardis, si povis vidi nur la grandan grizan kamparon ciu ?anke. Neniu arbo kaj neniu domo interrompis la largan ebenajon de la glata tereno kiu atingis la randojn de la cielo en ciu direkto. La suno bakis la kultivitan teron por fari el gi grizajon tra kiu estis fendetoj. Ec la herbaro ne verdis, car la suno bruligis la pintojn de la longaj folioj gis ili estis egale grizaj kiel cio alia videbla. Iam oni farbis la domon, sed la suno vezikigis la farbon kaj la pluvoj forglitigis gin, kaj nun la domo estis egale senbrila kaj griza kiel cio alia.

Kiam Onklino Em venis logi tie si estis juna, bela edzino. La suno kaj la vento ankau sin sangis. Ili forrabis de si la brilon de la okuloj kaj lasis ilin sobre grizaj. Si estis maldika kaj marasma, kaj nun si neniam ridetis. Kiam Doroteo, kiu estis or ?no, unue venis al ili, Onklino Em estis tiom alarmita de la ridado de la infano ke si kriis kaj premis sian manon sur sian koron kiam ajn la gaja voco de Doroteo atingis siajn relojn; kaj si ankorau rigardis la knabineton mirante ke Doroteo povas trovi ion pri kio ridi.

Onklo Henriko neniam ridis. Li laboregis de la mateno gis la nokto, kaj ne sciis kio estas gojo. Li ankau estis griza, de la longa barbo gis la krudaj b t j, kaj li aspektis severa kaj sensercema, kaj malofte li parolis.

Toto ridigis Doroteon, kaj protektis sin kontrau grizigo simila al tiu de cio alia. Toto ne estis griza; li estis malgranda nigra hundo, kun lonlongaj silkecaj haroj kaj malgrandaj nigraj okuloj kiuj briletis gajoplene ciu ?anke de lia k mika nazeto. Toto ludis dum la tuta tago, kaj Doroteo ludis kun li, kaj elkore amis lin.

Tamen hodiau ili ne ludis. Onklo Henriko sidis sur la sojlo kaj rigardis maltrankvile la cielon, kiu estis ec pli griza ol kutime. Doroteo staris en la pordejo kun Toto en la brakoj, kaj ankau rigardis la cielon. Onklino Em lavadis la pladojn.

El la malproksima nordo ili audis malaltatonan mugadon de la vento, kaj Onklo Henriko kaj Doroteo povis vidi la longan herbaron ondigi pro la venanta stormo. Nun el la sudo venis akra fajfado en la aero, kaj dum ili turnis siajn kulojn tiudirekten ili vidis ondetojn ankau en la herbaro tiudirekta.

Subite Onklo Henriko ekstaris.

“Venas ciklono, Em, ”li vokis al sia edzino. “Mi prizorgos la brutojn. ”Li kuris al la sedoj kie logis la bovinoj kaj la cevaloj.

Onklino Em cesis labori kaj venis al la pordo. Rigardeto su ?cis por informi sin pri la proksima dangero.

“Ek, Doroteo! ”si kriegis; “kuru en la kelon! ”

Toto eksaltis de la brakoj de Doroteo kaj kasis sin sub la lito, kaj la knabino iris repreni lin. Onklino Em, timoplena, malfermis la lukoklapon en la planko kaj malsuprengrimpis la stupetaron en la malgrandan, senluman truon. Doroteo ?ne kaptis Toton, kaj eksekvis sian onklinon. Kiam si transpasis nur duonon de la cambro audigis granda krico de la vento, kaj la domo skuigis tiom forte ke si ekfalis kaj subite trovis sin sidanta sur la planko.

Io stranga okazis.

La domo cirkauturnigis du-au tri-foje kaj malrapide levigis en la aeron. Al Doroteo la sento similis supreniron en balono.

La norda kaj la suda ventoj renkontigis tie, kie staris la domo, kaj tie estigis la preciza centro de la ciklono. En la centro de ciklono la aero kutime estas kvieta, sed la granda premo de la vento ciu ?anke de la domo levis gin pli kaj pli alten, gis gi estis ce la plejsupro de la ciklono; kaj tie gi restis kaj forportigis multegajn kilometrojn tiel facile kiel oni portas plumon.

Estis tre senlume, kaj la vento hurlis timige cirkaue, sed Doroteo trovis sin facile veturanta. Post la unuaj kelkaj cirkauturnigoj, kaj unufoja kruta ekklinigo de la domo, si sentis kvazaululadon tre mildan, kian sentas bebo en lulilo.

Al Toto tio ne placis. Li cirkaukuris en la cambro, jen tien, jen ci tien, laute bojante; sed Doroteo sidis tute senmove sur la planko kaj atendis por trovi kio okazos.

Unufoje Toto tro proksimigis al la malfermita luko, kaj enfalis; kaj unue la knabineto kredis lin perdita. Sed baldau si vidis unu orelon lian etendigantan supren tra la truo, car la forta aeropremo tenis lin tiel ke li ne povis fali. Si rampis al la truo, kaptis orelon de Toto, kaj retiris lin en la cambron, poste si fermis la lukoklapon por ke neniu plia akcidento okazu.

Forpasis horoj post horoj, kaj iom post iom Doroteo perdis sian timon; sed si estis tre solsenta, kaj la vento kricis tiom laute cirkau si ke si preskau surdigis. Unue si demandis al si cu si disbatigos kiam la domo refalos; sed dum la forpasado de la horoj kaj la manko de katastrofoj, si perdis sian maltrankviligon kaj decidis atendi kviete por trovi kio okazos. Fine si rampis trans la skuigantan plankon al sia lito, kaj kusigis sur gin; Toto sekvis kaj kusigis apud sin.

Malgrau la skuigado de la domo kaj la hurlado de la vento, Doroteo baldau fermis siajn okulojn kaj profunde endormigis.