Пан Лес - Сыс Анатоль (книги онлайн бесплатно серия TXT) 📗
Тут можно читать бесплатно Пан Лес - Сыс Анатоль (книги онлайн бесплатно серия TXT) 📗. Жанр: Поэзия. Так же Вы можете читать полную версию (весь текст) онлайн без регистрации и SMS на сайте online-knigi.org (Online knigi) или прочесть краткое содержание, предисловие (аннотацию), описание и ознакомиться с отзывами (комментариями) о произведении.
Марыя
Вечнасьць зрывае пялёсткі з ружы…
сее, нібы насеньне,
па сухадолах людскія душы,
па чарназёмах каменьні.
Сонца ўрастае ў чужое поле
і вырастае з чужога,
а калі ўзыдзе —
сьвятлом, як сольлю,
раны пячэ нябогу.
З болем сваім ён пад дрэва сядзе,
высыпле жвір з сандаляў,
столькі самоты ў яго паглядзе,
колькі блакіту ў далях.
Птушка загледзіцца ў твар нябогі,
скрушна перажагнецца,
ад разьвярэджаных ног дарога
травамі захінецца.
Па чарназёмах гудуць каменьні,
душы — па сухадолах:
стань, небарака, стань на калені,
любіць пакорных доля.
Ён жа намацае лёс кавенькай,
выбрыдзе да жанчыны,
жыта зьмятае яна ў сявеньку
белым крылом гусіным.
— Сьветлая! — наймя ёй дасьць нябога. —
Выгаі мае раны,
Сьветлая, мроя мая й трывога,
золачак мой крамяны.
Сьветлая вымавіць:
— Я — Марыя,
з твару змахне змаршчынкі
і бедаку, як душу, раскрые
дзьверы сваёй хацінкі.
Зёлак настоіць на першым сьнезе,
нанач яго напоіць,
скура, як з вужа, зь нябогі зьлезе,
згіне з душы нябогасьць.
— Любы мой, — скажа яму Марыя, —
шчасьце тваё ў пакутах.
Дзьверы адчыніць, бы сьвет, старыя,
пойдзе на холад люты,
пойдзе, ды сьніцца начамі будзе:
з крыжам яго нібыта,
ходзіць па вёсках, па ўбогіх людзях,
Богам самім забытых.
Маналёг адступніка
Я трапіў у сіло журбы,
я сам у гэтым вінаваты,
я быў — здаецца, ўчора — быў
на радасьць і сяброў багаты.
Заўчасна разарваць сіло
я мог бы, ды баюся болю —
яно да жылаў прырасло,
як роздум мой прырос да столі,
пусты і быццам бы ня мой,
як знак сьціхотнага вар’яцтва,
і брыдкі па начох, як лой
ці кроў на езуіцкіх пальцах.
Адкуль, адкуль прыйшло яно?
Калі з граху, дык грэх мой — шчасьце.
Я сам, я сам прыдбаў яго —
гайворана віновай масьці.
*** Ён шкадаваў турэмных пацукоў…
Ён шкадаваў турэмных пацукоў,
карміў з рукі і, нават пасьля ката,
даваў лізаць ім на кайданах кроў,
а сам паглядам пілаваў на вокнах краты.
Ён ненавідзеў гэтых пацукоў,
калі ішоў чарговы раз да ката,
за тое, што лізалі яго кроў
і пільнавалі ад пагляду краты.
Ён ненавідзеў і любіў сяброў,
што прадалі яго за срэбнік кату.
Гаіла сонца прамянямі кроў
і пілавала прамянямі краты.
Штучная раса
Торф ня смокча
штучную расу,
і ня п’юць у лузе перапёлкі,
я зьбяру яе і аднясу
у агонь, бы ржавыя іголкі.
Ды агонь аддасьць расу назад,
скажа ўсьлед: «Я полымя шаную».
I яшчэ наўсьлед сабе пачую:
«Чалавек, як мог ты? Ты ж мой брат».
I раса мне скуру апячэ.
У агонь атруты больш ня кіну,
лепей сам пазбаўлюся вачэй,
але вочы брата не загінуць.
*** «Каб ты каменем стаў!»…
«Каб ты каменем стаў!»
I я стаў…
сярод поля.
Ані жыта засеяць, ані пожні ўзараць.
Разам з гневам у мне скамянела патоля —
ацяжэлых вачэй на людзей не падняць.
I калі б я заплакаў — паўпіваліся б сьлёзы
скамянелым струпеньнем у шчокі мае,
толькі я не заплачу, бо рана ці позна:
«Каб ты здраднікам стаў!» —
хтосьці зноў пракляне.
Вільня, 1864 год
Эшафот на Лукішкаўскім Пляцы
Перад сьмерцю зязюля кувае,
перад сьмерцю жыцьця многа зычыць,
а паходня, як сонца, палае,
ды жыцьця, як агню, не пазычыць…
Ты адкуль прыляцела, зязюля?
Можа, гоніць цябе па ўсім сьвеце,
быццам ястраб, шалёная куля,
быццам коршак, драпежны вецер.
Сьціхні ж, сьціхні, дурніца-птушка!
Ці ня чуеш: гудуць вяругі,
вецер шыбенікаў гушкае
і, як коршак, ірве харугвы.
Памаўчым…
Не збылася воля,
толькі лепшых сяброў забрала
і пакінула сярод поля
кос ды вілаў зламаных джалы.
Памаўчым,
але боль ня сьцішым —
будуць помніць забойцаў раны.
Слоў і клятваў ня трэба лішніх,
шлях да волі навек абраны.
Похожие книги на "Пан Лес", Сыс Анатоль
Книги похожие на "Пан Лес" читать онлайн бесплатно полные версии.
