Нябожчыкава люстра (на белорусском языке) - Кристи Агата (книги полностью бесплатно txt) 📗
- Нешчаслiвая падзея.
- Вельмi, для Х'юга i мяне. Ён, як быццам, нiчога не пакiнуў Х'юга, цi амаль нiчога.
- Хто вам сказаў гэта?
- Х'юга выпытаў у старога Фобза.
- Ну што ж, мiс Кардвэл... - Маёр Рыдл хвiлiнку падумаў. - Вiдаць, гэта ўсё. Як вы лiчыце, мiс Шэвенi-Гарэ адчувае сябе дастаткова добра, каб прыйсцi i пагаварыць з намi?
- О, я думаю, яна зможа прыйсцi. Я скажу ёй.
Пуаро ўмяшаўся:
- Адну хвiлiнку, мадэмуазель. Цi бачылi вы гэта раней?
Ён працягнуў аловак, падобны на кулю.
- Ага, бачыла, калi мы гулялi ў брыдж сёння пасля поўдня. Гэта старога палкоўнiка Бэры, я думаю.
- Ён забраў яго пасля робера?
- Чаго не ведаю, таго не ведаю.
- Дзякую, мадэмуазель. Гэта ўсё.
- Добра, я скажу Рут.
Рут Шэвенi-Гарэ ўвайшла ў пакой, як каралева. Твар яе быў свежы, галава высока ўзнята. Але вочы, як i вочы Сьюзен Кардвэл, пазiралi ўважлiва. На ёй была тая ж сукенка бледна-абрыкосавага колеру, што i тады, калi Пуаро прыехаў. Сукенку аздабляла прышпiленая да пляча ружа густога колеру самон*. Гадзiну назад яна была свежая i яркая, а цяпер прывяла.
* Аранжава-ружовы колер.
- Дык што?.. - абазвалася Рут.
- Мне вельмi няёмка турбаваць вас, - пачаў маёр Рыдл.
Яна перабiла яго:
- Вядома, вы павiнны патурбаваць мяне. Вы павiнны патурбаваць кожнага. Аднак, я магу сэканомiць ваш час. Я ўяўлення не маю, чаму Стары скончыў жыццё самагубствам. Адзiнае, што магу вам сказаць: гэта анi не падобна на яго.
- Вы не заўважылi ў яго сённяшнiх паводзiнах чаго-небудзь нядобрага? Цi не быў ён у дэпрэсii або празмерна ўзбуджаны - цi хоць што было анармальнае?
- Не думаю. Я не заўважыла...
- Калi вы апошнi раз бачылi яго?
- Калi мы пiлi гарбату.
Пуаро спытаўся:
- Вы не заходзiлi ў кабiнет - пазней?
- Не. Апошнi раз бачыла яго ў гэтым пакоi. Ён сядзеў вось тут.
Яна паказала на крэсла.
- Зразумела. Вам знаёмы гэты аловак, мадэмуазель?
- Аловак палкоўнiка Бэры.
- Вы яго бачылi нядаўна?
- Я сапраўды не памятаю.
- Вам вядома што-небудзь пра... нязгоду памiж сэрам Гервазы i палкоўнiкам Бэры?
- Вы маеце на ўвазе гiсторыю з "Пэраган рабэ компанi"?
- Але.
- Думаю, што так. Стары быў раз'юшаны гэтым!
- Ён, магчыма, лiчыў, што яго ашукваюць?
Рут пацiснула плячыма.
- Ён нiчога не разумеў у фiнансах.
- Цi магу я задаць вам пытанне, мадэмуазель, - сказаў Пуаро, - трохi дзёрзкае пытанне?
- Вядома, калi вы жадаеце.
- Яно такое: цi шкадуеце вы, што ваш... бацька памёр?
Яна са здзiўленнем паглядзела на яго.
- А як жа, шкадую. Я не ўпадаю ў сентыментальнасць, але мне будзе не хапаць яго... Я любiла Старога. Так мы, Х'юга i я, называлi яго заўсёды. "Стары" - разумееце, нешта некшталт першабытнага антрапоiда-малпы сапраўднага патрыярха радавой справы. Гэтыя словы гучаць як быццам непаважлiва, але за iмi - глыбокая прыхiльнасць. А так ён быў самы безгаловы асёл на свеце!
- Вы мяне зацiкавiлi, мадэмуазель.
- У Старога быў авечы розум! Шкада, што даводзiцца так гаварыць, але гэта праўда. Ён быў няздатны нi да якой разумовай працы. Майце на ўвазе, гэта была яркая асоба. Фантастычна адважная i гэтак далей! Ён мог смела iсцi на полюс альбо бiцца на дуэлях. Я ўпэўнена, ён так выхваляўся таму, што ведаў - у галаве ў яго мала клёку. Кожны мог узяць верх над iм.
Пуаро дастаў лiст з кiшэнi.
- Прачытайце, мадэмуазель.
Яна прачытала лiст i аддала яму назад.
- Дык вось што прывяло вас сюды!
- Цi не наводзiць вас на якую-небудзь думку гэты лiст?
Яна адмоўна пакiвала галавой.
- Не. Гэта, напэўна, чыстая праўда. Любы мог абiраць беднага старога небараку. Джон кажа, апошнi перад iм агент ашукваў Старога направа i налева. Разумееце, ён быў такi велiчны i фанабэрысты, што нiколi не апускаўся да таго, каб заглыбiцца ў дэталi! Ён быў як запрашэнне махлярам.
- Вы, мадэмуазель, ствараеце зусiм iншы вобраз сэра Гервазы, чым той, агульнавядомы.
- О, так - у яго быў даволi добры камуфляж. Ванда, мая мацi, выручала яго, як умела. Ён быў такi шчаслiвы, важна iграючы ролю Ўсявышняга. Вось чаму, часткова, я рада, што ён нежывы. Гэта найлепш для яго.
- Я не зусiм разумею вас, мадэмуазель.
Рут задумлiва сказала:
- Яго хвароба прагрэсiравала. Не сёння-заўтра яго запраторылi б у вар'яцкi дом... Людзi пачалi ўжо гаварыць, так яно было...
- Цi ведалi вы, мадэмуазель, што ён абдумваў завяшчанне, паводле якога вы маглi б атрымаць яго грошы толькi тады, калi б выйшлi замуж за мiстэра Трэнта?
Яна ўскрыкнула:
- Якi абсурд! Усё роўна, я ўпэўнена, суд адхiлiў бы гэта... Я ўпэўнена, нельга дыктаваць людзям, за каго яны павiнны выходзiць замуж.
- Калi ён сапраўды падпiсаў такое завяшчанне, цi згадзiлiся б вы, мадэмуазель, выканаць гэтую ўмову?
Яна ашаломлена глядзела на яго.
- Я... я...
Дзве-тры хвiлiны яна сядзела, нерашучая, пазiраючы на сваю туфлю-лодачку, што звiсала з нагi. Маленькi камячок зямлi ўпаў з абцаса на дыван. Раптам Рут Шэвенi-Гарэ сказала:
- Пачакайце! - Устала i выбегла з пакоя. Вярнулася хутка з капiтанам Лэйкам.
- Гэта павiнна выйсцi наверх, - задыхаўшыся, сказала яна. - Вы таксама можаце ведаць гэта зараз. Джон i я пажанiлiся ў Лондане тры тыднi назад.
10
З iх дваiх капiтан Лэйк выглядаў куды больш збянтэжаным.
- Гэта вялiкi сюрпрыз, мiс Шэвенi-Гарэ... мiс Лэйк, дакладней кажучы, вымавiў маёр Рыдл. - I нiхто не ведаў пра гэты ваш шлюб?
- Не, мы ўсё трымалi ў сакрэце. Джону не вельмi падабалася гэта.
Лэйк сказаў, трохi заiкаючыся:
- Я... я ведаю, гэта даволi пагана так пачынаць жыццё. Я павiнен быў проста пайсцi да сэра Гервазы...
Рут перабiла яго:
- I сказаць яму, што ты хочаш ажанiцца з яго дачкой, i вылецець кулём з пакоя, i ён, напэўна, пакiнуў бы мяне без спадчыны, зрабiў бы пекла ў доме, i мы з табою захаплялiся б, як цудоўна паводзiлi сябе! Павер мне, я прыдумала лепш! Што зроблена - тое зроблена. Усё роўна быў бы скандал, але Стары ўрэшце супакоiўся б.
Лэйк па-ранейшаму выглядаў няшчасным. Пуаро спытаўся:
- Калi вы намервалiся паведамiць навiну сэру Гервазы?
- Я рыхтавала глебу, - адказала Рут. - Ён даволi падазрона прыглядваўся да нас з Джонам, i я прыкiнулася, што пераключыла сваю ўвагу на Годфры. Натуральна ён раззлаваўся. Я прыйшла да высновы, што навiна пра мой шлюб з Джонам была б палёгкай!
